کلینیک لیزر شفا

بیماری یبوست ، و یا همان خشکی مزاج Constipation یک نوع اختلال دستگاه گوارشی می باشد که به صورت دفع سخت همراه با درد و سختی می باشد و در هر سنی، از کودکی تا سنین پیری دیده می شود.

 

بعضی اشخاص فکر می کنند که دچار یبوست شده اند، به خاطر اینکه هر روز دفع مزاج ندارند. به هر حال کسانی دفع طبیعی دارند که 3 بار در روز و یا 3 بار در هفته دفع مزاج دارند. یبوست یک علامت است، نه بیماری. غالبا اکثر افراد یک بار یبوست را تجربه کرده اند و این به علت رژیم غذایی فقیر از نظر تغذیه ای می باشد. اکثرا بیماری یبوست موقتی و گذرا می باشند.

 

علت اصلی آن کندی در سرعت عبور مواد دفعی از روده بزرگ است که منجر به جذب بیشتر آب مواد دفعی شده و در نتیجه مدفوع خشک تر می شود و عاملین آن از کم آبی و مصرف کم فیبر غذایی تا بیماری هایی مثل دیابت، کم کاری تیروئید و تومورهای روده بزرگ متفاوت می باشد

 

علل تشدید کننده آن شامل:

 

1.کم نوشیدن آب و مایعات دیگر

 

2.کمبود سبزی، سالاد و میوه در رژیم غذایی

 

3.نداشتن تحرک و عدم فعالیت فیزیکی مناسب با هر سن و سالی

 

4.خوردن بعضی از دارو های کاهنده فشار خون و چربی خون

 

5.سایر علل مثل افزایش سن، حاملگی، افسردگی، بیماری های روده تحریک پذیر، مصرف مواد مخدر مثل متادون، تریاک و ترامادول

 

نکته مهم در مورد بیماری یبوست

پروسه دفع مواد دفعی یک پروسه بسیار حساس و وقت گیر و پیچیده می باشد که از مرحله خوردن مواد غذایی از دهان تا مرحله جذب مواد غذایی در معده و روده باریک و بزرگ تا دفع از طریق مقعد تداوم دارد. اما گذشت از مراحل بالا، مهم ,زمان مناسب جهت دفع می باشد و هرگز نباید این مرحله با عجله و سریع اتفاق بیفتد. معمولاً افراد بعد از بیدار شدن از خواب و یا بعد از خوردن صبحانه احساس دفع می نمایند که زمان بسیار مناسبی است و بهتر است این کار در منزل و قبل از رفتن به سرکار اتفاق بیفتد زیرا در محیطهای کاری زمان و توالت مناسب و بهداشتی پیدا نمی شود و این خود منجر به نگه داشتن عمل دفع و ایجاد یا تشدید یبوست می شود. پس یکی از مهم ترین نکات تاثیر از مواد غذایی، آب و فیبر، داشتن زمان مناسب و مشخص برای دفع است و این بهتر است که مکرر و بدون زمان مناسب اقدام به دفع شود، پس سعی کنید در محیط مناسب و بهداشتی و مطبوعی درتوالت منازل خود اقدام نماییم که این خود کمک بزرگی به عمل دفع و جلوگیری از یبوست میباشد.

 

روش درمان

روش درمان براساس علت یبوست تعیین می‌شود. در ابتدا باید رژیم غذایی فردِ مبتلا اصلاح شود. چنانچه جواب مناسب گرفته نشد، از داروهای ملیّن و به‌ترتیب از داروهای بی‌ضرر، کم‌ضرر و داروهای محرک شروع می‌کنند تا به نتیجه? مطلوب برسند. در صورت امکان، قطع داروهایی که منجر به یبوست می‌شود از راه‌های درمان است. درمان کم‌کاری تیروئید و سایر بیماری‌ها باید انجام شود.

 

برخی از ملیّن‌های معروف عبارتند از هیدروکسید منیزیم، روغن‌های معدنی مانند پارافین، داروهای گیاهی مانند صبر زرد، حب الذهب، سنا، سی لاکس و اسپرزه، ملیّن‌های اسموتیک مانند لاکتولوز، بیزاکودیل و روغن کرچک.

 

توصیه‌های تغذیه‌ای برای کاهش یبوست:

 

• روزانه 8–10 لیوان مایعات مصرف کنید، مثلاً هر یک ساعت یک بار 1 لیوان آب بخورید.
• آلو یا آب آلوی گرم ملیّن است. سایر میوه‌های ملیّن شامل:انجیر، انگور، هندوانه، توت‌فرنگی، گلابی، زردآلو، زیتون، هلو، آب سیب، کیوی و….
• به، سیب و موز نخورید.
• رژیم غذایی شما باید مبتنی بر پرهیز باشد. برای این منظور، نان و غلات سبوس‌دار و حبوبات و میوه و سبزی مصرف کنید. می‌توانید روزانه یک قاشق مرباخوری سبوس برنج همراه‌با آب بخورید. (رژیم پُرفیبر در بیمارانی که علتِ یبوست آن‌ها اختلالات نورولوژیک است، نمی‌تواند مؤثر باشد)
• روزانه حداقل 5 واحد میوه و سبزی تازه مصرف کنید.
• اسپرزه یک ملیّن حجم‌دهنده? مدفوع است که آب موجود در روده را جذب می‌کند و سبب افزایش حجم مدفوع و دفع آن می‌شود. باید اسپرزه همراه‌با مقادیر زیادی آب یا سایر مایعات خورده شود. (به‌ازای هر قاشق چای‌خوری، 240 سی‌سی یا یک لیوان مایعات بخورید)
• در گذشته در طب سنتی کردستانات استفاده? شبانه? یک قاشق چای‌خوری روغن زیتون پیش از خواب برای درمان یبوست توصیه می‌شده که البته میزان، مقدار و مدت استفاده همیشه تابعی از شرایط، وضعیت و شدت بیماری بوده‌است.
• روغن کرچک هم به دفع کمک می‌کند، ولی استفاده? آن در بلندمدت سبب کاهش جذب کلسیم و ویتامین‌های محلول در چربی مثل A, D, E, K می‌شود.
• داروی سنا، دانه? کتان، شنبلیله، و ریواس برای یبوست توصیه می‌شود. (سنا بیشتر از 2 بار در هفته توصیه نمی‌شود)
• نعنا و چای بابونه سبب کاهش علایم یبوست می‌شود.
• چای پررنگ نخورید.
• در مدتی که یبوست دارید، ماست نخورید و به‌جای آن شیر بنوشید.
• مرزه و دارچین استفاده نکنید.
• بیشتر غذاهایی که با نان سبوس‌دار خورده می‌شود مصرف کنید و کمتر برنج بخورید.
• از استرس و اضطراب خود بکاهید.
• حتماً فعالیت بدنی داشته باشید. روزانه دست‌کم 30 دقیقه پیاده‌روی کنید.
• برقراری نظم برای دفع داشته باشید و به‌محض احساس دفع، اجابت مزاج انجام گیرد.